Amniyosentez Nedir?
Amniyosentez gebeliğin 16-20'nci haftaları arasında anne karnının uygun yerinden ince bir iğne yardımı ile bebeğin kesesinin içine girilerek bebeğin bulunduğu ortamdan 15-20 cc amniyon sıvısı alınmasına verilen isimdir.
Amniyosentez de aynen koryon villus biyopsisi gibi ultrasonografi eşliğinde yapılır. Genellikle amniyosentez yapılma nedeni bebekteki kromozom bozukluğu riskinin yüksek olduğu durumlar veya olası bir genetik hastalığın saptanmasıdır. En sık nedenler üçlü test, dörtlü test yüksekliği; ailede Down sendromu veya başka kromozomal bozukluk olması; veya ayrıntılı ultrasonografide kromozom bozukluğunu düşündürecek bulguların saptanmasıdır.
Anne karnındaki bebeğin kromozom tayini (genetik tanı) nasıl yapılır?
Amniyosentezle alınan amniyon sıvısından hücre kültürü yapılarak bu hücrelerden bebekteki kromozom bölgeleri incelenerek genetik hastalık tayini (genetik tanı) yapılır. Kromozom bozukluklarının halk arasında en sık bilineni Down Sendromudur.
Sıklıkla kromozom analizi ile bebeğe ait kromozom yapısı %99.5 güvenirlikle belirlenir ve genetik tanı 15-20 gün içinde çıkar.
Hızlı sonuç alınmasını gerektiren durumlarda belirli kromozomlara ait sonuçlara FISH veya QF-PCR yöntemi ile bakılarak genetik tanıya birkaç günde ulaşılır.
FISH veya QF-PCR yönteminin normal çıkıp tam kromozom analizinin normal çıkmama olasılığı oldukça azdır (1/1000’den azdır). Çok nadiren, hücre kültüründe üreme olmadığı durumlarda ikinci bir girişime ihtiyaç duyulur.
Amniyosentezin riski nedir?
Amniyosentez işleminden sonra en sık görülen komplikasyonlar (sorunlar) enfeksiyon ve su gelmesidir. Genellikle amniyosentez sonrası görülen gebelik kayıpları da bu iki nedene bağlı olarak gelişir.
Amniyosentez sonrası ortalama gebelik kayıp oranı 1/200-300’dür. Bu rakamlar tecrübeli merkezler için geçerli olup, öğrenme periyodunda veya tecrübenin az olduğu, amniyosentez işleminin tek tük yapıldığı yerlerde ise gebelik kayıp oranları en az 4-5 kat daha fazladır.
Amniyosentezin dezavantajları nelerdir ?
Amniyosentezin, yine kromozom analizi için doku elde etmeye yönelik yöntemlerden biri olan Koryon Villus Biyopsisine göre en önemli dezavantajı daha geç gebelik haftalarında (16'ncı gebelik haftasından sonra) yapılabilmesidir. Koryon Villus Biyopsisi ise 9-10'uncu hamilelik haftasından itibaren yapılabilmektedir.
Maalesef bebekteki kromozom hastalıklarının birçoğunun günümüzde henüz tedavisi yoktur. Dolayısıyla amniyosentez veya CVS sonucunda fetüsda kromozom bozukluğu tespit edilirse, kromozom bozukluğunun tipine göre ailenin de isteği doğrultusunda mevcut hamilelik sonlandırılmaktadır.
Hamileliğin sonlandırılması gereken durumlarda amniyosentez yapılan hastalarda gebelik sonlandırma süreci yirminci hamilelik haftasına (5 aylık hamilelik) kadar uzayabilmektedir. Koryon villus örneklemesinde ise hızlı sonuç alma teknikleri de uygulandığı takdirde gebelik daha henüz 10-13 haftalıkken (2.5 aylık hamilelik), çok daha kolay ve az riskli olan kürtajla sonlandırılabilmektedir. Halbuki amniyosentez sonrası, 16-20'nci haftalarda (4-5 aylık hamilelikte) yapılacak olan bir gebelik sonlandırması kürtajla olmayıp, erken doğum teknikleri kullanılıp düşüğe yol açılarak yapılmaktadır. Bu da kürtaja göre daha zordur ve hamile anne için daha fazla risk taşımaktadır.
Amniyosentez işlemi zor mudur?
Amniyosentez işleminde hissedilecek ağrı basit bir iğne enjeksiyonundan farklı değildir. Amniyosentez işlemi ameliyathane şatları gerektirmeyen yaklaşık 10-15 dakika süren bir işlemdir. Sterilizasyon için işlem öncesi anti-bakteriyel bir ajanla işlem yapılacak bölgenin temizlenmesi yeterlidir. Girişim yapılacak bölgeye anestezi amacıyla ikinci bir iğne uygulamanın anlamı yoktur.
Amniyosentez en erken ne zaman yapılabilir?
Amniyosentez en erken hamileliğin 16'ncı haftasında yapılabilir. Teknik olarak daha erken haftalarda yapılması mümkün olmasına rağmen, erken haftalarda yapılan amniosentezlerde düşük oranları %4-5 e ulaştığı için 16. gebelik haftasından önce yapılması önerilmemektedir. Rutin uygulamada da 16'ncı hamilelik haftasından itibaren yapılmaktadır.
Amniyosentez ikiz gebeliklerde de yapılabilir mi ?
Amniyosentez çoğul gebeliklerde de (ikiz gebelik, üçüz gebelik) uygulanabilir. İkiz gebeliklerde tek bir amniyosentez iğnesi ile ilk bebeğin kesesine girilip örnek alınmasını takiben, bebekler arasındaki zardan geçilerek diğer bebeğin amniyon sıvısından da örnek alımı uygulanabilir. Tek bir iğne girişimi ile iki bebeğin amniyon sıvısından da örnek alınması (yapılan iğne sayısının azalması) amniyosentez sonrası gelişebilecek olası sorunları (düşük, enfeksiyon, vb.) azaltacaktır.
Amniyosentez randevuma gelmeden önce neler yapmalıyım?
Amniyosentez öncesi özel bir hazırlığa gerek yoktur. Ancak amniuosentez randevusuna gelmeden önce kan grubunuzu ve Hepatit B taşıyıcılık durumunuzu bildiğinizden emin olunuz. Kan uyuşmazlığı (Rh) olan çiftlerde, müdahale sonrası 72 saat içinde hamile anne adayına Anti-D immumoglobulin (Rhogam) (kan uyuşmazlığı iğnesi) uygulaması önerilmektedir.
Benzer Yazılar